Ενώ συνήθως οι «πράσινες» συσκευές και οποιαδήποτε τεχνολογία χρησιμοποιεί εναλλακτικές μορφές ενέργειας σημαίνει κάτι που δεν μπορεί να πλησιάσει ο μέσος Έλληνας, ο ηλιακός θερμοσίφωνας αποτελεί όχι απλά μια προσιτή οικολογική λύση για τα ελληνικά νοικοκυριά, αλλά και τις περισσότερες φορές η απόσβεσή του γίνεται πολύ γρήγορα και με σημαντικά οικονομικά οφέλη.

Εκτός αυτού η άμεση διαθεσιμότητα ζεστού νερού που προσφέρει βελτιώνει την ποιότητα της καθημερινότητάς μας, ενώ σύμφωνα με το νέο ευρωπαϊκό κανονισμό ενεργειακής απόδοσης, τα κτίρια που χρησιμοποιούν ηλιακή ενέργεια για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης ανεβαίνουν σημαντικά στις ενεργειακή κατάταξη.

Ένας τυπικός ηλιακός θερμοσίφωνας αποτελείται βασικά από τα εξής δύο τμήματα:

– το τμήμα συλλογής (οι ηλιακοί συλλέκτες), που είναι η επιφάνεια απορρόφησης της ηλιακής ακτινοβολίας και

– το τμήμα αποθήκευσης (η δεξαμενή αποθήκευσης του νερού) Τα δύο αυτά μέρη στις συνήθεις οικιακές εφαρμογές είναι συναρμολογημένα μαζί.

 

Η θέρμανση του μέσου γίνεται με την εκμετάλλευση του φαινομένου του θερμοκηπίου στους συλλέκτες του, ενώ η λειτουργία του είναι απλή και βασίζεται στην αρχή του θερμοσίφωνου (λόγω διαφοράς θερμοκρασίας το θερμαινόμενο μέσο κυκλοφορεί με φυσικό τρόπο από το θερμότερο σημείο προς το ψυχρότερο, με την προϋπόθεση το ψυχρότερο σημείο να είναι ψηλότερα από το θερμότερο) – για τον λόγο αυτό σε όλους τους ηλιακούς θερμοσίφωνες η δεξαμενή αποθήκευσης είναι πάντα ψηλότερα από τους ηλιακούς συλλέκτες.

 

Ανάλογα με το κύκλωμα κυκλοφορίας του θερμαινόμενου μέσου οι ηλιακοί θερμοσίφωνες διακρίνονται σε:

 

* Ανοικτού κυκλώματος, όπου το θερμαινόμενο μέσο είναι το ίδιο το νερό που θα χρησιμοποιήσουμε

* Κλειστού κυκλώματος, όπου το θερμαινόμενο μέσο κυκλοφορεί σε ιδιαίτερο κύκλωμα το οποίο θερμαίνει το νερό που θα χρησιμοποιήσουμε χωρίς να γίνεται ανάμιξή τους, μέσω εναλλάκτη θερμότητας.

 

Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες ανοικτού κυκλώματος είναι απλούστεροι και φθηνότεροι, δεν μπορούμε όμως να αναμίξουμε το νερό με αντιψυκτικά και αντιδιαβρωτικά πρόσθετα για προστασία της συσκευής.

 

Ο τύπος ηλιακών συλλεκτών που χρησιμοποιείται στην πλειοψηφία των οικιακών εφαρμογών είναι οι επίπεδοι ηλιακοί συλλέκτες που αποτελούνται από τέσσερα βασικά μέρη: το κάλυμμα (κρύσταλλο ή πλαστικό), την απορροφητική επιφάνεια ή πλάκα απορρόφησης ακτινοβολίας, τους σωλήνες ροής του νερού, τη θερμομόνωση στο πίσω και πλάγιο μέρος και το πλαίσιο. Η λειτουργία των συλλεκτών βασίζεται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου που αναπτύσσεται στο χώρο ανάμεσα στην πλάκα απορρόφησης και την επικάλυψη, έτσι οι κρίσιμοι παράγοντες για την καλή απόδοση του συλλέκτη είναι η μεγάλη απορροφητικότητα της πλάκας στην ηλιακή ακτινοβολία, ο μικρός συντελεστής εκπομπής της πλάκας στη μεγάλου μήκους κύματος ακτινοβολία και η μεγάλη αδιαφάνεια του καλύμματος στη μεγάλου μήκους κύματος ακτινοβολία.

Η απορροφητική επιφάνεια μπορεί να είναι μια απλή επιφάνεια με μαύρη μπογιά, ημι-επιλεκτική επιφάνεια ή επιλεκτική επιφάνεια. Η δεξαμενή αποθήκευσης του νερού χρήσης στις συνήθεις οικιακές εφαρμογές έχει χωρητικότητα που κυμαίνεται από 80 έως 300 λίτρα και είναι σε άμεση συνάρτηση με τη συλλεκτική επιφάνεια. Για την επιλογή του μεγέθους της δεξαμενής εκτιμούμε περίπου 40lt αποθήκευσης για κάθε άτομο, ανάλογα φυσικά και με τη χρήση και τις απαιτήσεις κάθε νοικοκυριού. Η δεξαμενή είναι συνήθως χαλύβδινη, με εσωτερική επίστρωση από ειδικά πλαστικά ή εποξειδικά χρώματα ή εμαγιέ (υαλόκραμα)για προστασία από την διάβρωση. Εναλλακτικά μπορεί να είναι χάλκινη ή ανοξείδωτη.

 

Εξωτερικά έχει πολύ καλή μόνωση συνήθως από πολυουρεθάνη ή υαλοβάμβακα. Στα συστήματα κλειστού κυκλώματος έχει ενσωματωμένο εναλλάκτη (σερπαντίνα) για την κυκλοφορία του θερμαινόμενου μέσου.

 

Ανάλογα με τις ενεργειακές πηγές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν, οι ηλιακοί θερμοσίφωνες διακρίνονται σε:

 

– Διπλής ενέργειας: Λειτουργούν είτε με ηλιακή είτε με ηλεκτρική ενέργεια, με την ενσωματωμένη στη δεξαμενή ηλεκτρική αντίσταση.

– Τριπλής ενέργειας: Λειτουργούν όπως οι ηλιακοί θερμοσίφωνες διπλής ενέργειας και έχουν έναν επιπλέον εναλλάκτη στη δεξαμενή για χρήση ως θερμαντικό μέσο ζεστό νερό που παράγεται από τον λέβητα θέρμανσης.

 

Αναφορικά με την εγκατάσταση των ηλιακών συλλεκτών ο καλύτερος προσανατολισμός είναι ο νότιος, ώστε ο συλλέκτης να κμεταλλεύεται τις περισσότερες ώρες ηλιοφάνειας.

 

Απόκλιση μέχρι 15 μοίρες από τον νότο δεν έχει μεγάλη επίπτωση στην απόδοσή του. Η βέλτιστη κλίση τοποθέτησης των ηλιακών συλλεκτών εκτός από τη γεωγραφική περιοχή εξαρτάται και από την εφαρμογή για την οποία προορίζονται, δηλαδή:

 

– Για χειμερινή λειτουργία η βέλτιστη κλίση είναι: γεωγραφικό πλάτος της περιοχής +15°

– Για θερινή λειτουργία: γεωγραφικό πλάτος της περιοχής -15°

– Για ετήσια λειτουργία: γεωγραφικό πλάτος της περιοχής

Μεγαλύτερη ή μικρότερη κλίση από τη βέλτιστη μειώνει την απόδοση των συλλεκτών. Για να διαπιστώσει κανείς το χρηματικό όφελος που θα του προσέφερε η αντικατάσταση του ηλεκτρικού θερμοσίφωνα με έναν ηλιακό αρκεί να κάνει τον εξής απλό υπολογισμό:

 

Πόσες ώρες μένει αναμμένος κατά μέσο όρο ο ηλεκτρικός θερμοσίφωνας; Έστω 1 ώρα τη μέρα. Το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει για τη θέρμανση του νερού χρήσης θα είναι επομένως :

 

1 ώρα * 4 KW * (0,09 ευρώ / kwh) = 0,36 ευρώ κάθε μέρα, άρα περίπου 170 ευρώ το χρόνο.

 

Με την τιμή της κιλοβατώρας και τα υπόλοιπα τέλη των λογαριασμών της ΔΕΗ να αυξάνονται συνεχώς, ενώ και ανάλογα με τη χρήση και τα άτομα ένας ηλεκτρικός θερμοσίφωνας μπορεί να μένει παραπάνω από μια ώρα ανοικτός την ημέρα, το πιο απαισιόδοξο σενάριο θα ήταν να εξοικονομεί κανείς 150 Ευρώ το χρόνο. Ανάλογα με τη χρήση και το μέγεθος του ηλιακού που θα επιλεγεί μπορούν αν γίνουν οι αντίστοιχοι υπολογισμοί για να εκτιμηθούν τα έτη απόσβεσης, τα οποία δύσκολα θα είναι πάνω από 3-4 με τα σημερινά δεδομένα, ενώ ο ηλιακός θα συνεχίσει να προσφέρει δωρεάν και οικολογικά ζεστό νερό για τα επόμενα 20 χρόνια.

Η επιλογή του κατάλληλου ηλιακού θερμοσίφωνα με βάση τις εκάστοτε ανάγκες του κάθε καταναλωτή, μπορεί να μεγιστοποιήσει την απόδοση μιας έτσι κι αλλιώς ενδεδειγμένης λύσης για τη διασφάλιση ζεστού νερού χρήσης σε μία κατοικία.

Με δεδομένο ότι προσφέρει ιδιαίτερη οικονομία και ελάχιστη περιβαλλοντική επιβάρυνση, ο ηλιακός θερμοσίφωνας αποτελεί μία απόλυτα ορθή επιλογή για μια κατοικία ώστε να αποκτήσει αυτή, εύκολα και απλά, ζεστό νερό χρήσης. Σήμερα, στην αγορά κυκλοφορούν μία σειρά από ηλιακοί θερμοσίφωνες, με πλήθος διαφορετικών επιλογών και χαρακτηριστικών, αλλά και με διαφορετικές τιμές, οι οποίες ξεκινούν από περίπου 450 ευρώ και φθάνουν να ξεπερνούν ακόμη και τα 2.000 ευρώ. Οι βασικοί λόγοι αυτής της διακύμανσης, είναι η απόδοση, η χωρητικότητα και διάρκεια ζωής του κάθε ηλιακού θερμοσίφωνα. Καλό θα είναι όμως, κάθε καταναλωτής που σκοπεύει να προχωρήσει στην αγορά ενός ηλιακού να γνωρίζει και κάποια επιμέρους στοιχεία τα οποία και παίζουν το δικό τους ρόλο στην επιλογή κατάλληλου προϊόντος.

Τι είναι ο ηλιακός θερμοσίφωνας

Κατ’αρχάς ένα ηλιακός θερμοσίφωνας αποτελεί ουσιαστικά ένα ενεργητικό ηλιακό σύστημα, το οποίο και εκμεταλλεύεται την ηλιακή ενέργεια για να ζεσταίνει το νερό σε μία κατοικία ή οποιοδήποτε άλλο κτίριο. Ως εκ τούτου, πρόκειται για μία εναλλακτική επιλογή παραγωγής ζεστού νερού χρήσης, η οποία είναι απόλυτα φιλική προς το περιβάλλον και θεωρείται ιδανική για περιοχές με μεγάλη ηλιοφάνεια, όπως η Ελλάδα.

 

Κατηγορίες ηλιακού θερμοσίφωνα

Οι βασικές διακρίσεις των ηλιακών θερμοσιφώνων είναι στις υποκατηγορίες Διπλής και Τριπλής ενέργειας και Κλειστού και Ανοιχτού κυκλώματος.

– Διπλής ενέργειας.

Σε αυτή την περίπτωση ο ηλιακός θερμοσίφωνας έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει μέσω δύο πηγών, αυτών δηλαδή του ηλίου και του ρεύματος.

– Τριπλής ενέργειας.

Πρόκειται ουσιαστικά για τον ηλιακό θερμοσίφωνα… επόμενης γενιάς, ο οποίος πέραν της λειτουργίας του μέσω του ήλιο και μέσω ρεύματος, μπορεί να λειτουργήσει και σε συνεργασία με το σύστημα κεντρικής θέρμανσης που υπάρχει σε κάποιο σπίτι.

Η διάκριση σε Κλειστού και Ανοιχτού κυκλώματος, γίνεται βάσει του θερμαινόμενου μέσου που χρησιμοποιούν, ως εξής:

– στους κλειστού κυκλώματος, η θέρμανση του νερού χρήσης γίνεται έμμεσα μέσω του εναλλάκτη θερμότητας-σερπαντίνας, με το αντιψυκτικό υγρό να κυκλοφορεί σε ιδιαίτερο κύκλωμα, το οποίο και θερμαίνει το νερό χρήσης, χωρίς να γίνεται ανάμιξή τους.

– στους ανοικτού Κυκλώματος, η θέρμανση του νερού χρήσης γίνεται απευθείας, με το ίδιο το νερό χρήσης να λειτουργεί ως θερμαινόμενο μέσο.

Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες ανοικτού κυκλώματος είναι απλούστεροι και φθηνότεροι, όμως οι θερμοσίφωνες κλειστού κυκλώματος είναι οι προτιμητέοι διότι η αντοχή τους στις χαμηλές θερμοκρασίες τον χειμώνα, ενισχύει την προστασία των ηλιακών συλλεκτών. Επιπλέον, ο ηλιακός θερμοσίφωνας κλειστού κυκλώματος διαθέτει μεγαλύτερο όριο ζωής ακόμη και κατά 50%, ενώ επιτυγχάνει και τον μέγιστο βαθμό απόδοσης.

10 σημεία-κλειδιά για την επιλογή ηλιακού θερμοσίφωνα

1. Χωρητικότητα Δεξαμενής.

Η επιλογή πρέπει να γίνεται με βάση τα άτομα που θα καταναλώνουν ζεστό νερό. Η διεθνής πρακτική συνιστά 40 λίτρα ανά άτομο. Υπογραμμίζεται ότι: σε μη πιστοποιημένα προϊόντα η ονομαστική χωρητικότητα απέχει αρκετά από την πραγματική.

2. Τεχνολογία Συλλέκτη.

Η επιλογή πρέπει να γίνει με κλιματολογικά κριτήρια αλλά και βάση της επιθυμητής θερμοκρασίας στο ζεστό νερό. Οι βασικές κατηγορίες είναι τρεις. Μαύρος συλλέκτης, επιλεκτικός συλλέκτης και συλλέκτης σωλήνων κενού. Όσο πιο κρύο και χαμηλής ακτινοβολίας είναι το κλίμα στον τόπο του κτιρίο ή/και όσο πιο ζεστό χρειάζεται να είναι το νερό που παράγει ο ηλιακός, τότε τόσο προτιμότερο είναι να επιλεχθεί είτε τεχνολογία επιλεκτικού συλλέκτη είτε ακόμη καλύτερα  τεχνολογία σωλήνων κενού.

Υπογραμμίζεται ότι: α) για να ονομαστεί ένας συλλέκτης επιλεκτικός πρέπει να έχει συντελεστή εκπομπής e<5%. β) στους συλλέκτες κενού είναι πολύ πιο αξιόπιστη η ευρωπαϊκή τεχνολογία «U-pipe» σε σχέση με την κινεζική «heat-pipe».

3. Αναλογία Δεξαμενής – Συλλέκτη.

Ανάλογα με την τεχνολογία του συλλέκτη και ανάλογα με αν το ζητούμενο είναι η υψηλή θερμοκρασία του νερού ή η αποδοτικότητα του συστήματος πρέπει να επιλεχθεί το μέγεθος με βάσει την αναλογία των λίτρων της δεξαμενής, με τα τ.μ. της επιφάνειας του συλλέκτη. Για τους μαύρους συλλέκτες μία ισορροπημένη αναλογία είναι τα 50 λίτρα (καθαρής χωρητικότητας) προς 1 τετραγωνικό μέτρο καθαρής απορροφητικής επιφάνειας του συλλέκτη. Αν η αναλογία είναι μικρότερη από 50 λίτρα τότε το σύστημα ανεβάζει μεγαλύτερες θερμοκρασίες στο νερό χρήσης. Αν είναι μεγαλύτερη τότε το σύστημα δουλεύει αποδοτικότερα.

Υπογραμμίζεται ότι: το αντίστοιχο σημείο ισορροπίας για επιλεκτικούς συλλέκτες είναι 65 λίτρα / τ.μ. και για τους συλλέκτες σωλήνων κενού είναι 75 λίτρα / τ.μ.

4. Εγκατάσταση.

Η εγκατάσταση ενός ηλιακού θερμοσίφωνα είναι μία εξειδικευμένη εργασία που έχει πολύ μεγάλη σημασία. Ακόμα και ο καλύτερος ηλιακός θερμοσίφωνας αν εγκατασταθεί πρόχειρα δεν θα αποδώσει τα προσδοκώμενα. Επιλέξτε προσεκτικά τον εγκαταστάτη και ζητήστε του να ακολουθήσει μεθοδικά τις οδηγίες εγκατάστασης του κάθε μοντέλου.

5. Αντισκωρική Προστασία Δεξαμενής.

Οι κύριες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται και διεθνώς για την μακροχρόνια αντισκωριακή προστασία του εσωτερικού της δεξαμενής είναι η επισμάλτωση (εμαγιέ), ο ανοξείδωτος χάλυβας και το αλουμίνιο. Στο σύνολό τους, πρόκειται για αποδεκτές επιλογές, όμως ανάλογα με το ποια έχει επιλεχθεί για την κατασκευή του κάθε προϊόντος, είναι πιθανό να υπάρχουν διαφοροποιήσεις στην απόδοση και την τελική τιμή.

6. Σύνδεση του Συλλέκτη με τη Δεξαμενή.

Οι σωλήνες που συνδέουν τον (τους) συλλέκτη (ες) με τον θερμικό εναλλάκτη της δεξαμενής (jacket) πρέπει να είναι από υλικό που αντέχει τις υψηλές θερμοκρασίες, να έχουν μεγάλη διατομή και να είναι καλά μονωμένοι. Οι δύο πιο ενδεδειγμένες λύσεις είναι οι πολυστρωματικοί σωλήνες και οι εύκαμπτοι (flexib) ανοξείδωτοι σωλήνες. Ο χαλκοσωλήνες είναι επίσης μία καλή επιλογή αλλά λόγω υψηλότερου κόστους αλλά και λόγω της μεγάλης τριβώδους ροής που προκαλούν δεν είναι η βέλτιστη λύση. Υπογραμμίζεται ότι: οι απλοί μαύροι σωλήνες (tuborama κλπ.) δεν ενδείκνυνται διότι δεν αντέχουν θερμοκρασίες άνω των 90 βαθμών που αναπτύσσονται στους συλλέκτες νέας τεχνολογίας.

7. Σύνδεση της Δεξαμενής με τον Λέβητα.

Όταν, κατά τους μήνες του χειμώνα, η ηλιακή ακτινοβολία δεν επαρκεί για να φέρει το νερό στην επιθυμητή θερμοκρασία τότε πρέπει να τεθεί σε λειτουργία την ηλεκτρική αντίσταση που περιλαμβάνεται σε όλες τις δεξαμενές των ηλιακών θερμοσιφώνων. Εναλλακτικά, μπορούμε να συνδέσουμε την δεξαμενή του ηλιακού με τον λέβητα ή την αντλία θερμότητας (εφόσον υπάρχει).

Υπογραμμίζεται ότι: για να είναι δυνατή αυτή η σύνδεση πρέπει να επιλεγεί ένα μοντέλο ηλιακού τριπλής ενέργειας (Trien) η δεξαμενή του οποίου είναι εξοπλισμένη με έναν επιπλέον εναλλάκτη θερμότητας.

8. Συντήρηση.

Όπως σε όλες τις συσκευές, έτσι και στην περίπτωση του ηλιακού θερμοσίφωνα η περιοδική συντήρησή του θα συμβάλλει σημαντικά στην διατήρηση της καλής του απόδοσης και στη μακροζωία του. Ένα επαρκές πρόγραμμα συντήρησης περιλαμβάνει την αντικατάσταση της ράβδου μαγνησίου (καθοδική προστασία δεξαμενής) κάθε 2 χρόνια και την συμπλήρωση του ειδικού υγρού του κλειστού κυκλώματος κάθε χρόνο, μετά το καλοκαίρι (ιδίως στα επιλεκτικά μοντέλα και τα μοντέλα με σωλήνες κενού που ανεβάζουν υψηλότερη θερμοκρασία). Επίσης, πρέπει να ελέγχεται μία φορά τον χρόνο η καλή λειτουργία της ανεπίστροφης βαλβίδας (στην είσοδο του νερού από το δίκτυο) και της βαλβίδας ασφαλείας (του κλειστού κυκλώματος της δεξαμενής) ώστε να αλλαχθούν εγκαίρως σε περίπτωση κακής λειτουργίας τους.

9. Εγγύηση.

Ελλείψει ικανού θεσμικού πλαισίου, οι εγγυήσεις που συνοδεύουν τους ηλιακούς θερμοσίφωνες είναι ποικίλες και μερικές φορές παραπλανητικές. Όταν επιλέγουμε έναν ηλιακό θερμοσίφωνα πρέπει να διαβάσουμε καλά όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις της εγγύησης προτού κρίνουμε την αξία της. Υπογραμμίζεται ότι: με δεδομένο ότι στην αγορά μπορεί να κυκλοφορούν και προϊόντα αμφιβόλου ποιότητας, καλό θα είναι ο καταναλωτής να επιλέγει εταιρείες εμπιστοσύνης, ώστε να αποφεύγονται οι περιπτώσεις αστοχίας γύρω από τις ιδιότητες ενός ηλιακού θερμοσίφωνα.

10. Πιστοποιήσεις και Σήματα Ποιότητας.

Το πλέον αναγνωρισμένο σήμα ποιότητας για ηλιακά θερμικά συστήματα στην Ευρώπη είναι το Solar Keymark. Το Solar-Keymark πιστοποιεί τόσο την μέθοδο παραγωγής και την ποιότητα του προϊόντος όσο και την απόδοσή του. Πολλά άλλα σήματα που χρησιμοποιούνται από κατασκευαστές ηλιακών θερμοσιφώνων, που συνήθως αφορούν εργαστήρια ανεπίσημων δοκιμών, μάλλον μπερδεύουν τον καταναλωτή παρά πιστοποιούν κάποιες ιδιότητες του προϊόντος.

 

Σύγκριση κόστους

Ο ηλιακός θερμοσίφωνας αποτελεί την πλέον οικονομική λύση για το ζεστό νερό χρήσης σε μία κατοικία, προσφέροντας παράλληλα μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας και προστασία του περιβάλλοντος. Ενδεικτικά δίνεται μία σύγκριση κόστους με τους υπόλοιπους τύπους θερμοσιφώνων.

1. Ηλιακός Θερμοσίφωνας.

Ένας ηλιακός θερμοσίφωνας 160lit θα κοστίσει εγκαταστημένος κατά μέσο όρο 1.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου και του ΦΠΑ) και για την παραγωγή 200 λίτρων ημερησίως δεν απαιτείται καμία δαπάνη.

2. Ηλεκτρικός Θερμοσίφωνας.

Ένας ηλεκτρικός θερμοσίφωνας 100lit θα κοστίσει εγκαταστημένος κατά μέσο όρο 200 € και για την παραγωγή 200 λίτρων ημερησίως θα λειτουργεί κατά μέσο όρο 1 ώρα, καταναλώνοντας 1.460 kWh (κιλοβατώρες) το χρόνο, που σήμερα κοστίζουν 219 € ετησίως.

3. Λέβητας πετρελαίου.

Ένας λέβητας πετρελαίου για να παράξει 200 λίτρα ημερησίως θα χρειαστεί περίπου 150 λίτρα πετρελαίου ετησίως,  που σήμερα κοστίζουν 203 € ετησίως.

4. Λέβητας αερίου.

Ένας λέβητας αερίου για να παράξει 200 λίτρα ημερησίως θα χρειαστεί 1460 kWh ετησίως,  που σήμερα κοστίζουν 131 € ετησίως.

5. Ηλεκτρικός λέβητας.

Ένας ηλεκτρικός λέβητας για να παράξει 200 λίτρα ημερησίως θα χρειαστεί 1460 kWh ετησίως,  που σήμερα κοστίζουν 219 € ετησίως.

6. Αντλία Θερμότητας.

Μία αντλία θερμότητας για να παράξει 200 λίτρα ημερησίως θα χρειαστεί 487 kWh ετησίως,  που σήμερα κοστίζουν 73€ ετησίως.